Đổi mới cơ chế tài chính đại học công lập sang mô hình tài chính doanh nghiệp

Abstract

Bài viết phân tích thực trạng cơ chế tài chính hiện nay đối với đại học công lập Việt Nam. Quá trình đổi mới các trường đại học công lập đã tự chủ hơn trong hoạt động theo bốn nhóm: tự chủ toàn bộ, tự chủ chi thường xuyên, tự chủ một phần chi thường xuyên và Nhà nước cấp toàn bộ kinh phí. Tác giả cũng phân tích những hạn chế của cơ chế tự chủ tài chính chưa thực chất, quá trình đổi mới hiện tại chỉ là tăng mức độ phân cấp của Nhà nước cho các trường đại học trong một số hoạt động. Bản chất của cơ chế tài chính bao cấp của Nhà nước đối với các trường đại học công lập chưa được thay đổi, thể hiện nguồn thu của nhà trường còn phụ thuộc chính sách học phí của Nhà nước, khi mức tự chủ thấp sẽ được Nhà nước cấp kinh phí. Từ phân tích thực trạng và nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, tác giả đề xuất đổi mới cơ chế tài chính đối với các trường đại học công lập Việt Nam theo mô hình tài chính doanh nghiệp. Quá trình chuyển đổi, trong đó vai trò của Nhà nước hỗ trợ đơn vị theo lộ trình trong ba giai đoạn “hỗ trợ đầu tư, tự chủ chi thường xuyên và tự chủ toàn bộ” để chuyển sang cơ chế tài chính doanh nghiệp.